اثر کاربرد توام باکتری‌های محرک رشد و سطوح ورمی‌کمپوست بر عملکرد کمّی و کیفی کلزای پاییزه (.Brassica napus L)

مدیریت تلفیقی تغذیه گیاه، راهکاری مناسب برای افزایش بهره‌وری گیاهان زراعی و بهبود محیط زیست به ­شمار می­رود. به­ منظور ‏بررسی اثر کاربرد باکتری‌های محرک رشد همراه با سطوح مختلف ورمی‌کمپوست بر عملکرد کمّی و کیفی کلزا، آزمایشی ‏در سال‎ ‎زراعی 94-1393 به صورت مزرعه‌ای به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل تلقیح و عدم تلقیح ‏‏(شاهد) بذرهای ‏کلزا با باکتری‌های محرک رشد و کاربرد سطوح مختلف ورمی‌کمپوست به مقدار صفر (شاهد)، 4، 8 و 12 ‏تن در هکتار بودند. ‏نتایج نشان داد که اثرات ساده و برهم‌کنش کاربرد ورمی‌کمپوست و باکتری‌های محرک رشد ‏بر صفات کمّی و ‏کیفی کلزا معنی‌دار بودند. به­ طوری­ که با افزایش مقدار کاربرد ورمی‌کمپوست از ۴ تا ۱۲ تن در هکتار، افزایش ‏معنی‌داری در صفات ‏مورد بررسی نسبت به شاهد مشاهده شد. هم­چنین، تلقیح بذرها با باکتری‌های محرک رشد نیز ‏باعث افزایش مقدار صفات ‏اندازه‌گیری شده نسبت به شاهد گردید. کاربرد 12 تن ورمی‌کمپوست در هکتار به همراه ‏باکتری‌های محرک رشد‏، باعث ‏افزایش تعداد خورجین در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، شاخص ‏برداشت و عملکرد روغن به­‏ترتیب به میزان 28.63 عدد، 4.68 گرم، 2.10785 کیلوگرم، 3484.2 کیلوگرم، 38.02% و 1795.93 ‏کیلوگرم در هکتار نسبت به شاهد ‏شد. کاربرد 12 تن ورمی‌کمپوست در هکتار به همراه باکتری‌های محرک رشد ‏ در سه ‏صفت عملکرد دانه، شاخص برداشت ‏و عملکرد روغن منجر به افزایش به ­ترتیب 83، 45 و 43 درصد نسبت به شاهد گردید. بنابراین، در خاک‌هایی با کمبود ‏مواد آلی، کاربرد هم‌زمان ‏ورمی‌کمپوست و باکتری‌های محرک رشد ‏‏می‌تواند سبب افزایش معنی‌داری در عملکرد کمی و کیفی ‏کلزا شود.‏